Latim/3a declinação

Origem: Wikilivros, livros abertos por um mundo aberto.


A terceira declinação contém o maior grupo de substantivos. Os substantivos de terceira podem terminar em -a, -e, -ī, -ō, -y, -c, -l, -n, -r, -s, -t ou -x. Estes consistem em substantivos masculinos, neutros e femininos das mais diversas raízes. O genitivo singular de todas palavras de terceira declinação termina em -is.

"Homo homini lupus est". (Thomas Hobbes)
[O] homem é [um] lobo para o homem.
  • homō, -is m
humano, homem (no sentido de "ser humano")
Caso Singular Plural
nominativo homō homin·ēs
genitivo homin·is homin·um
dativo homin·ī homin·ibus
accusativo homin·em homin·ēs
ablativo homin·e homin·ibus
vocativo homō homin·ēs
"Homines libenter quod volunt credunt". (Terentius)
[Os] homens acreditam no que querem.


"Numero pondere et mensura Deus omnia condidit". (Isaac Newton).
Deus criou tudo por número, peso e medida.
  • omnis m/f, omne n
todo/toda/tudo
Número Singular Plural
Caso \ Gênero M.F. N. MM.FF. NN.
Nominativo omnis omne omnēs omnia
Genitivo omnis omnis omnium omnium
Dativo omnī omnī omnibus omnibus
Acusativo omnem omne omnēs omnia
Ablativo omnī omnī omnibus omnibus
"Patria est communis omnium parens". (Cícero)
A pátria é o pai/a mãe comum de todos.
"Nihil est ab omni parte beatum". (Horácio)
Nada é bom em toda parte.
"Non omnia possumus omnes". (Virgílio)
Nem todos [nós] podemos tudo.
"Sol omnibus lucet". (Petronius)
O Sol ilumina a todos.
"Non omne quod licet honestum est". (Corpus Iuris Civilis)
Nem tudo que é lícito é honesto.
Non omne quod nitet aurum est.
Nem tudo que brilha é ouro.
"Omnes homines dignitate et iure liberi et pares nascuntur". (Declaração Universal dos Direitos do Homem)
Todos os seres humanos nascem livres e iguais em dignidade e em direitos.
Omnia vincit amor.
O amor vence tudo.
  • pāx, pācis f
paz
Caso \ # Singular Plural
Nominativo pāx pācēs
Genitivo pācis pācium
Dativo pācī pācibus
Acusativo pācem pācēs
Ablativo pāce pācibus
"Pax melior est quam iustissimum bellum".
[A] paz é melhor que a guerra mais justa.
"Si vis pacem, para bellum". (Vegetius)
Se queres paz, prepara-te para guerra.
  • nox, noctis f
noite
Caso Singular Plural
Nominativo nox noctēs
Genitivo noctis noctium
Dativo noctī noctibus
Acusativo noctem noctēs
Ablativo nocte noctibus
"Omnes una manet nox". (Horácio)
Uma noite espera por todos [A mesma noite espera por todos nós].
  • vōx, vōcis f
voz
Caso Singular Plural
Nominativo vōx vōcēs
Genitivo vōcis vōcum
Dativo vōcī vōcibus
Acusativo vōcem vōcēs
Ablativo vōce vōcibus

Algumas palavras peculiares de 3ª declinação[editar | editar código-fonte]

Caso
vis
força, poder f.
sūs, suis
porco c.
bōs, bovis
boi c.
Iupitter, Iovis
Jupiter m.
Singular Plural Singular Plural Singular Plural Singular
Nominativo vis vīrēs sūs suēs bōs bovēs Iupitter
Genitivo roboris vīrium suis suum bovis bovum Iovis
Dativo robori vīribus suī subus bovī bōbus Iovī
Acusativo vim vīrēs suem suēs bovem bovēs Iovem
Ablativo vīribus sue subus bove bōbus Iove
Vocativo vis vīrēs sūs suēs bōs bovēs Iupitter

Nas lições[editar | editar código-fonte]

A seguir, uma lista das palavras desta declinação vistas em cada lição:

Lição 1: homo m, miles m, mulier f, urbs f.